भाषा/साहित्य

नेपाल । निलम्बित नेकपा (एमाले) स्थायी समिति सदस्य विन्दा पाण्डेद्वारा लिखित पार्टीको इतिहास झल्कने ‘भुइँमान्छे’ पुस्तक सार्वजनिक भएको छ । कोअर्डिनेसन केन्द्रदेखि माले हुँदै नेकपा (एमाले) सम्मको राजनीतिक यात्रामा आम कार्यकर्ताको योगदान समेटिएको पुस्तक ‘भुइँमान्छे’ झापामा आयोजित कार्यक्रममा बुधबार सार्वजनिक भएको हो। नेकपा एमालेकी निलम्बित स्थायी समिति सदस्य पाण्डेको पुस्तक ‘भुइँमान्छे’ झापा र इलामको सीमाना बधस्थल सुखानीमा कार्यक्रम गरेर सार्वजनिक गरिएको हो। सुखानी हत्याकाण्डलाई हरेक वर्ष कम्युनिस्टले कम्युनिस्ट आन्दोलनको इतिहासका रूपमा सम्झने गरेका छन्। ४७ वर्षअघि कम्युनिस्ट आन्दोलनका क्रममा पाँच जनाले सहादत प्राप्त गरेको घटना ‘सुखानी काण्ड’ले परिचित छ। कम्युनिस्ट आन्दोलनलाई उचाइमा पुर्‍याउने झापा विद्रोह लगायत मुलुकका विभिन्न स्थानमा भएका तात्कालीन घटनामा आम कार्यकर्ताको भूमिका पुस्तकमा...

अमेरिका । गैरआवासीय नेपाली संघ राष्ट्रिय समन्वय परिषद् अमेरिका नेपाली भाषा साहित्य समितिले कविता प्रतियोगिता गर्ने भएको छ । के म नेपाली हैन र ? शीर्षकमा कविता प्रतियोगिता गर्न लागिएको हो । प्रतियोगितामा प्रथम हुनेलाई ६००, दोस्रो हुनेलाई ४००, तेस्रो हुनेलाई ३०० डलर र अरु उत्कृष्ट ३ जनालाई १०० डलरका दरले सान्त्वना पुरस्कार प्रदान गरिने छ । उक्त प्रतियोगितामा विश्वभरका नेपालीभाषी कविहरुले सहभागिता जनाउन सक्नेछन् । कविता बढीमा २०० शब्दको हुनु पर्नेछ । सहभागिता जनाउन इच्छुकहरुले यही चैत १८ गतेसम्म कविता पठाउन सक्ने छन् । ...

नेपाल । प्राध्यापक पी खरेलको नयाँ पुस्तक ‘डेमोक्रेसी रप्चर, च्यानल क्याप्चर बिनिथ एन्ड बियोन्ड दी बोडर्स’ सार्वजनिक गरिएको छ । राजधानीमा सोमबार आयोजित कार्यक्रमबिच त्रिभुवन विश्वविद्यालयका शिक्षाध्यक्ष प्राडा खड्ग केसी, पत्रकारिता तथा आमसञ्चार केन्द्रीय विभागका प्रमुख डा। कुन्दन अर्याल, प्राध्यापक खरेललगायतले सो पुस्तकलाई संयुक्त रूपमा सार्वजनिक गर्नुभयो । शिक्षाध्यक्ष प्राडा केसीले प्राध्यापक खरेलको लेखकीय क्रियाशीलता र लगनशीलता अरूका लागि उत्प्रेरणाको काम गरिरहेको चर्चा गर्नुभयो । प्राध्यापन पेसामा खरेल एक ‘आइकन’ रहनुभएको चर्चा गर्दै उहाँले सार्वजनिक पुस्तकले अध्ययन, अध्यापनमा अनुशासनको पाठ सिकाउने विश्वास व्यक्त गर्नुभयो । अध्ययन, अध्यापनका लागि पुस्तक उपयोगी रहेको उहाँको भनाइ थियो । लेखक तथा प्राध्यापक खरेलले पूरा जीवनै अध्ययन र लेखनमा लगाउनुभएको चर्चा गर्दै उहाँले सार्वजनिक पुस्तकल...

नेपाल (हेटौंडा) । मकवानपुरको अग्रणी साहित्यिक संस्था भीम विराग सङ्गीत साहित्य कला प्रतिष्ठान नेपालले एकै मञ्चमा विभिन्न विधाका ११ जना स्रष्टालाई सम्मान गरेको छ । प्रतिष्ठानले विशेष साङ्गीतिक तथा पुरस्कार समर्पण समारोहको आयोजना गर्दै शनिबार हेटौँडामा चार जनालाई राष्ट्रिय पुरस्कार र अन्य सात जनालाई विभिन्न विधामा पुरस्कार तथा सम्मान प्रदान गरेको हो । प्रतिष्ठानले यस वर्षको भीम विराग राष्ट्रिय साहित्य पुरस्कार काठमाडौंका साहित्यकार माया ठकुरीलाई प्रदान गरेको छ । यस्तै, राष्ट्रिय सङ्गीत पुरस्कार रुपन्देहीका गायक हेमन्त शर्मा, राष्ट्रिय कला पुरस्कार मकवानपुरका कलाकार भोलाराज सापकोटा र राष्ट्रिय पत्रकारिता पुरस्कार काठमाडौंका पत्रकार ठाकुर बेल्वासेलाई प्रदान गरिएको छ । यी सबै पुरस्कारको राशि जनही २५ हजार रुपियाँ रहेको छ । यस्तै २० हजार रुपियाँ राशिको रामकृष्ण बानिया स्मृति लोक सङ्गीत पुरस्कार...

-रमेशचन्द्र घिमिरे- किन घुर्की लगाउँछ्यौ मर्काएर घाँटी ? खोजी आऊ अनिता गट्टा खेल्ने साथी गट्टा फिँजाई भुईंमा टाउको कर्काई खेलिन् साथी निताले ओर्काई फर्काई एक् टिप्पे र दुई टिप्पे अनि अचारचाटी खेल्दैछु म हेर्दै जाऊ गट्टा खेल्ने साथी खेल्दाखेल्दै थाकेँ म खाऊँ कि खाजा निम्की ? एक् छिनपछि खेल्ने हो मैले इम्की-छिम्की आँखा छली सुनिता नबन है बाठी झेल् नगरी खेल्न आऊ गट्टा खेल्ने साथी घोडे गुफा खेलौँ है खेलौँ गट्टाच्यापी ढ्यापु, च्यापु, घर् लिपी दुल्के, पन्जाछापी गीता अनि बिनिता मनिता छिन् जाती भोलि फेरि जुटौँ है गट्टा खेल्ने साथी ! - भोर्लेटार, लमजुङ ।...

–तुलसी घिमिरे– म के भन्दैछु प्यारी सुन्यौं तिमिले कस्तो खराब बाटो चुन्यौ तिमिले । थिए कालाआँखा गहमा लुकेको किन कारागारमा थुन्यौ तिमिले । बोलचाल नहुदा पनि लाग्छ पीर कति धेरै जाल बुन्यौ तिमिले । सुम्पेर यो ज्यान दिएको हुँ मैले नौनी जस्तो मनलाई उन्यौ तिमिले । राखेर मनलाई मन अर्को माथी एउटै बनायौ अनि तुन्यौ तिमिले । –हेटौंडा, मकवानपुर ।...

नेपाल (हेटौंडा) । झरना साहित्यिक परिवार मकवानपुरको ३२ औँ वार्षिकोत्सव तथा ३ सय १३ औँ साहित्य श्रृङ्खला शनिबार सम्पन्न भएको छ । बकैया गाउँपालिका ५ कर्मचुलीस्थित कर्मप्राप्ति माध्यमिक विद्यालयमा भएको बकैया कला साहित्य महोत्सवमा शनिबार विभिन्न व्यक्तित्वहरूलाई सम्मान गर्नुका साथै समकालीन गजल मुक्तक उत्सव, बकैया काव्य महक, समकालीन काव्य उत्सवलगायतका कार्यक्रमहरु भएका थिए । सो अवसरमा साहित्यसेवी नुरप्रसाद गौतमले मातापिताको सम्मानमा स्थापना गर्नुभएको नगद रू. २१ हजार १ सय २१ राशिसहितको होमनाथ–टीकामाया प्रतिभा सम्मान भैरहवाका स्रष्टा प्राडा कपिल लामिछानेलाई प्रदान गरिएको छ । त्यस्तै साहित्यसेवी रमेशमोहन अधिकारीले मातापिताको नाममा स्थापना गर्नुभएको नगद रू. १५ हजार ५ सय ५५ राशि सहितको शिव–सावित्री अधिकारी स्मृति मुक्तक सम्मान–२०८१ इलामका शिव अधिकारीलाई प्रदान गर्ने उक्त पुरस्कार चैतको चौँथो शनि...

–धनराज गिरी– अचम्मको महामेला अचम्मको काज ! वाह वाह जोर जोगी राजनीतिबाज ! अर्थशास्त्र धर्मशास्त्र मिले आरामसित भए खुशी भक्तहरू भारतीय नाज ! अति उग्र नास्तिकले के के भने के के विभाजित समाजमा आफ्नै राग साज ! यस्तै यस्तै दुनियाँ हो जे हुनु छ हुन्छ पहिरिन्छ अमीरले सधैं प्रेमताज ! असजिलो एक सत्य भोग्ने भित्र भित्र दाद,लुतो उपहार दिने 'प्रयागराज' ! –चितवन, नेपाल ।...

नेपाल । लामो समयदेखि फोटो पत्रकारितामा जुटिरहनुभएका अनिल रञ्जितको ‘रेजिस्ट्यान्स अफ खोना (खोकना) दी स्ट्रगल अगेन्स्ट ल्यान्ड इन्क्रचमेन्ट’ पुस्तक शुक्रबार विमोचन गरिएको छ । पाटन सङ्ग्रहालयमा आयोजना गरिएको कार्यक्रममा ललितपुर महानगरपलिकाका मेयर चिरीबाबु महर्जनले सो पुस्तकको लोकार्पण गर्नुभएको हो । विमोचन गरिएको पुस्तक नेपाली, नेपाल भाषा र अङ्ग्रेजी गरी तीन भाषामा लेखिएको छ । मेयर महर्जनले सम्पदाप्रेमीहरूका लागि यो पुस्तक अमूल्य दस्ताबेज रहेको बताउनुभयो । यसै गरी उहाँले खोनासहित बुंग र सुनाकोठीलाई सांस्कृतिक नगर घोषणा गर्न प्रस्ताव गरिसकेको जानकारी दिनुभयो । लेखक रञ्जितले करिब पाँच वर्ष खोकनाको अध्ययन गरी यो पुस्तक तयार पारिएको जानकारी दिनुभयो । उहाँका अनुसार यस पुस्तकमा खोनाको सांस्कृतिक पक्षलाई मात्र नभई ‘दमन’ र ‘हाखः’ जस्ता सामुदायिक आन्दोलन र असार २० धान रोपाइँ प्रतीकात्मक विरोध जस्ता ...