१० मंसिर २०८१, सोमबार

भाषा/साहित्य

गजल

गजल

–मसान उपासक– हर मान्छे आफैँमा प्रेमी या पागल तिमी कसरी भन्छौँ  ? जिन्दगीमा हारेर पनि भएँ सफल तिमी कसरी भन्छौँ  ? मेरो जिन्दगी प्रेमिल छ, सुखमय छ, भो चिन्ता नगर बनाएर ती आँखाहरू सजल तिमी कसरी भन्छौँ  ? उता रगत,बगाउँदैछ्न युवाहरू पराईको भुमिमा, फेरि फुलाउँछु बगरमा कमल तिमी कसरी भन्छौँ  ? फर्कनुछ फर्क यार प्रेमको बाटोमा,यो बडो सुन्दर छ नगरेर पनि लगानी सप्रन्छ फसल तिमी कसरी भन्छौँ  ? -बकैया –४, मकवानपुर ।...
तीन मुक्तक प्रेमका

तीन मुक्तक प्रेमका

–ज्ञानेन्द्र गदाल– १. प्राप्ति होइन प्रेम यो, समर्पण मात्रको खेल हो सुरम्य प्रकृति भित्र, शीतल बतासको मेल हो खुशी दिएर खुशी हुने, आनन्द जो मनाउने अनन्तसम्म बगिरहने, अमृतधाराको भेल हो । *** २. वियोगको गीत गाउन पनि, सिकाउँछ प्रेमले मिलनको प्रित लाउन पनि, सिकाउँछ प्रेमले होशमा खाए गुलियो पनि, मीठो नै हुन्छ हेर बेहोशीमा त बर्बराउन पनि, सिकाउँछ प्रेमले । *** ३. प्रेममा फस्नु हुँदैन, फसाउनु पनि हुँदैन प्रेममा डस्नु हुँदैन, डसाउनु पनि हुँदैन नाटक चल्छ आजकल जताततै प्रेमको पात्र बनेर दुनियाँ, हँसाउनु पनि हुँदैन । *** –कोलोराडो, अमेरिका ।...
गजल

गजल

–लक्ष्मण आचार्य– कसैलाई मिठो मिठो कसैलाई खाना छैन । कसैको छ महल यहाँ कतै ओत छाना छैन । विभेद यो कति धेरै देखिन्छ नि संसारमा मखमल छ कतै पोशाक कतै लाउने नाना छैन । निर्धा अनि निमुखा नै झ्यालखानामा पर्छ हजुर ठूलालाई ऐन कानुन थुन्नलाई ठाना छैन । कतै सड्छ अन्न रास भोकभोकै कोही कतै टन्न कतै भकारीमा कतै एक दाना छैन । उदाउला कहिले यहाँ न्यानो घाम हाम्रा लागि कहिले भन्ने संसारमा कोही ठूला साना छैन । –चन्द्रपुर, रौतहट ।  ...
साहित्यकार तुल्सी घिमिरेको ‘माटोको मोह’ कविता संग्रह लोकार्पण

साहित्यकार तुल्सी घिमिरेको ‘माटोको मोह’ कविता संग्रह लोकार्पण

नेपाल (हेटौंडा) । गत शनिबार साहित्य सङ्गम मकवानपुरको आयोजनामा ३४० औँ नियमित साहित्य सन्ध्यामा साहित्यकार तुल्सी घिमिरेको ‘माटोको मोह’ कविता पुस्तक लोकार्पण भएको छ । साहित्य सङ्गम मकवानपुरका अध्यक्ष डीवि बर्तौलाको अध्यक्षतामा भएको कार्यक्रममा हेटौंडा उपमहानगरपालिका ४ नम्वर वडाध्यक्ष नवीन सिग्देलको प्रमुख आतिथ्यतामा घिमिरेको माटोको मोह पुस्तक लोकार्पण गरिएको हो । साहित्यकार घिमिरेद्वारा लिखित माटोको मोह कृतिमाथि साहित्य सङ्गम मकवानपुरका पूर्वअध्यक्ष तथा सल्लाहकार सुवास खनाल र समालोचक घनश्याम घिमिरेले समीक्षा गरेका थिए । ४२ वटा कविता समावेश भएको पुस्तकमा ग्रामिण भेगको परिवेश र देशप्रतिको मोह झल्किने कविताहरु समावेश भएको समीक्षकद्वय खनाल र घिमिरेले बताए । कार्यक्रममा ‘शेषजंग स्मृति कथा पुरस्कार–२०८०’ ज्ञानदीप शिक्षा निकेतन माविका छात्र समर्पण न्यौपानेलाई र ‘अणकुमारी स्मृति साहित्य पुरस्कार–...
भव्यताका साथ सकियो झरनाको बकैया कला-साहित्य महोत्सव (फोटो फिचरसहित)

भव्यताका साथ सकियो झरनाको बकैया कला-साहित्य महोत्सव (फोटो फिचरसहित)

नेपाल (हेटौंडा) । मकवानपुरको अग्रणी साहित्यिक संस्था झरना साहित्यिक परिवार मकवानपुरले बकैया गाउँपालिका–९, शिखरपुरस्थित कालीदेवी माविमा शुक्रवार र शनिवार दुईदिने बकैया कला–साहित्य महोत्सव–२०८० गरेको छ । आफ्नो ३१ औँ वार्षिकोत्सवका अवसरमा दुईदिने बकैया कला साहित्य महोत्सव गरिएको संस्थाका सचिव मसान उपासकले जानकारी दिए । महोत्सवको पहिलो दिन शुक्रबार गाउँपालिकाका उपाध्यक्ष भक्तबहादुर खत्रीले महोत्सवको उद्घाटन गरेका थिए । झरना साहित्यिक परिवार मकवानपुरका अध्यक्ष विश्वनाथ सञ्जेलको अध्यक्षतामा भएको कार्यक्रममा वडा अध्यक्ष टंकध्वज लोप्चन, सिस्नुपानी नेपाल मकवानपुरका अध्यक्ष राजकुमार लामिछाने, साहित्यकार परशुराम गौतम, समाजसेवी ठूलीमाया मोक्तान, पत्रकार शुरेस श्रेष्ठ, बालअधिकारकर्मी आरपि दाहाललगायत विभिन्न बिद्यालयका प्रअ तथा शिक्षकहरूको आतिथ्यता रहेको थियो । शुक्रबार बकैया गाउँपालिकास्तरीय कविता प्...
गजल

गजल

–ज्ञानेन्द्र गदाल- ***** जाडो-गर्मी झरी-वतास, छेल्दै हिड्नुपर्ने यात्रा जोछ पीडा-हतास, झेल्दै हिड्नुपर्ने | -- अधरको मन्द मुस्कान, देख्ता खुशी जस्तो भित्र जोछ आफुसंग, पर्गेल्दै हिंड्नुपर्ने | -- जितको मात्रै आशा किन, लिनु सधैंभरि ? हार्नु जोछ त्यो पनि त, खेल्दै हिंड्नुपर्ने | -- अलिकति छिटो हुँदा, के होला र तेस्तो ? हतार जोछ अरुलाई, पेल्दै हिंड्नुपर्ने | -- फूलको पनि नियति त्यै, ओइलाएको देख्छु जीउनु जोछ अनेक पापड, बेल्दै हिंड्नुपर्ने | ***** -कोलोराडो, अमेरिका ।...
कविता: एउटा झोले कार्यकर्ताको स्पष्टीकरण

कविता: एउटा झोले कार्यकर्ताको स्पष्टीकरण

-आर. आर. चौलागाईं- म त एउटा बफादार झोले कार्यकता हुँ पार्टीको कहिले कसको कहिले कसको नेताका झोलाहरू बोकेर हिँड्ने गर्छु । पहिला पहिला झोलामा कम्युनिस्ट पार्टीको घोषणापत्र हुन्थ्यो रेडबुक हुन्थ्यो मार्क्सवाद र लेनिनवादका ठेलीहरू हुन्थे माओ त्से तुङ, चाउ एन लाई र तेङ स्याओ पिङका जीवनीहरू हुन्थे किम इल सुङका लेखहरू हुन्थे हो चि मिन्हका संस्मरणहरू हुन्थे गोन्जालोका गाथाले भरिएका पुस्तिकाहरू हुन्थे चे ग्वेभाराका तिलस्मी कथाहरू हुन्थे म्याक्सिम गोर्कीको `आमा´ याङ मोको `युवाहरूको गीत´ भन्ने उपन्यासहरू र लु सुनका कालजयी रचनाहरू हुन्थे अनि वर्ग विश्लेषण र संसार परिवर्तन गर्ने किताबहरू हुन्थे त्यतिबेला झोला बोक्ने मेरा हजुरबा हुनुहुन्थ्यो । पहिला पहिला झोलामा रामेश, मञ्जुल, जेबी टुहुरे, अरिम, रामकृष्ण दुवाल, रायन, माधव प्रधान, ओम श्रेष्ठ, विजय सुब्बा, शम्भु राई, उ...
सर्लाहीको बलरामा अन्तर्राष्ट्रिय मातृभाषा दिवस मनाइयो

सर्लाहीको बलरामा अन्तर्राष्ट्रिय मातृभाषा दिवस मनाइयो

नेपाल (रौतहट) । सर्लाहीको बलरामा अन्तर्राष्ट्रिय मातृभाषा दिवस मनाइएको छ । बलरास्थित काका सामुदायिक सिकाइ केन्द्रले युनेस्कोका निमित्त नेपाल राष्ट्रिय आयोगको सचिवालय सिंहदरबार, काठमाडौँको सहयोगमा २५औँ अन्तर्राष्ट्रिय मातृभाषा दिवस मनाएको हो । बज्जिका साहित्य समाज सर्लाहीका अध्यक्ष रामचन्द्र महतो कुशवाहाको सभापतित्वमा भएको कार्यक्रमका सबै वक्ताहरुले मातृभाषा बज्जिकाको विकासको लागि धारणा राखेका छन् । मधेश प्रदेशको तेस्रो ठूलो मातृभाषा तथा दोस्रो ठूलो पितृभाषाको रुपमा रहेको बज्जिका भाषा नेपालको छैटौँ ठूलो भाषाको रुपमा रहेको छ । कार्यक्रमका प्रमुख अतिथि युनेस्कोका निमित्त नेपाल राष्ट्रिय आयोगको सचिवालयका सहायक महासचिव रामेश्वर राय यादवले कुनै पनि समाजलाई जोगाइराख्न त्यस समाजको भाषा र संस्कृतिको मौलिकतालाई बचाउनु आवश्यक रहेको बताएका छन् । प्रमुख अतिथि यादवले भाषालाई सुसंस्कृत बनाउन हरेकले सभ्...
अमेरिकी नागरिक अन्ना स्टिरलाई कालीभक्त पन्त लोकसाहित्य अन्तर्राष्ट्रिय पुरस्कार दिने घोषणा

अमेरिकी नागरिक अन्ना स्टिरलाई कालीभक्त पन्त लोकसाहित्य अन्तर्राष्ट्रिय पुरस्कार दिने घोषणा

अमेरिका । कालीभक्त-कृष्णा पन्त स्मृति प्रतिष्ठान पर्वतद्वारा स्थापित कालीभक्त पन्त लोकसाहित्य अन्तर्राष्ट्रिय पुरस्कार २०८० अमेरिकन नागरिक अन्ना स्टिरले पाउने भएकी छिन् । कालीभक्त पन्तको बत्तीसौं स्मृति दिवसको अवसरमा आयोजित कार्यक्रममा उक्त पुरस्कार अन्नालाई दिने घोषणा गरिएको हो । नेपाली लोकगीतको विधामा विद्यावारिधी गरेकी, नेपालको लोकवार्ता र संस्कृतिको क्षेत्रमा अध्ययन, अनुसन्धान, कृतिहरु प्रकाशन, लोकवार्ता र संस्कृतिको विदेशमा समेत प्रचार(प्रसार गरी अव्दितीय योगदान पुर्याएकी उनी हवाई विश्विद्यालय अमेरिकाकी सहप्राध्यापक एवं सोही विश्व विद्यालयको साउथ एशिया स्टडिजका निर्देशक हुन् । विगत छ वर्षदेखि कालीभक्त–कृष्णा पन्त स्मृति प्रतिष्ठान नेपालले कालीभक्त पन्त नेपाली लोकसाहित्य अन्तर्राष्ट्रिय पुरस्कार प्रदान गर्दै आएको छ । नेपालमा रू १,०१,०००।– र विदेशमा १००१ अमेरिकी डलर राशि तथा सम्मानपत...
मुक्तक मञ्च मकवानपुरको अध्यक्षमा तिमल्सिना चयन

मुक्तक मञ्च मकवानपुरको अध्यक्षमा तिमल्सिना चयन

नेपाल (हेटौंडा) । मुक्तक मञ्च मकवानपुरमा नयाँ कार्यसमिति चयन भएको छ । सोमबार सम्पन्न प्रथम अधिवेशनबाट अध्यक्षमा सागर तिमल्सिना, उपाध्यक्षमा मेनु तिमल्सिना, सचिवमा सुवास सजल, सहसचिवमा स्वस्तिका बाँनिया र अजर फुयाँल तथा कोषाध्यक्षमा मिथिला अधिकारी चयन भएका छन् । त्यस्तै सदस्यहरुमा अनु रोक्का, बैकुण्ठ लामिछाने, कमल नेपाल, देव निर्दोष र प्रयासी प्रविना चयन भएका छन् ।...