भाषा/साहित्य

-प्रकट पंगेनी शिव- गजल-१ ढोका खोली के पसिथ्यौ पिरतीको रन्को लाग्यो छेउ आई के बसिथ्यौ पिरतीको रन्को लाग्यो । अंगअंग सुम्सुम्याउँदै लाली अधर सल्बलाउँदै बाहुपासमा के कसिथ्यौ पिरतीको रन्को लाग्यो । विषकन्या होइनौ तिमी भए मलाई विष लाग्थ्यो कामाग्निले के डसिथ्यौ पिरतीको रन्को लाग्यो । कुनै धार यस्ता हुन्छन् काट्दा पनि सन्चो लाग्छ प्रेमको छुरा के धसिथ्यौ पिरतीको रन्को लाग्यो । त्यसपछि झन् रन्कैरन्को लाग्यो अन्ना तिम्रो कसम अँगालोमा के कसिथ्यौ पिरतीको रन्को लाग्यो । ००० गजल-२ उठ्यो रिमै फेवातालमा छाल साँझपख हान्यो रिमै माझीदाइले जाल साँझपख । त्यही जालमा जेलिएर निस्किन मत्स्यगन्धा भेटेँ रिमै जालभित्र माल साँझपख । के हेरेथिन् एकै नजर लाग्यो मनमा वाण भन्नुहोला म त रिमै बेहाल साँझपख । बान्की उनको हिसी उनको रूपै उनको देख्दा सत्य रिमै निको थेन चाल साँझपख । हात...

–ज्ञानेन्द्र गदाल– जोडिनु पर्छ असल मनहरु, टुक्रिएर भाँचिनु हुन्न गोडिनु पर्छ प्रेमको बिरुवा, ओइलाएर नासिनु हुन्न सद्भाव र एकताको प्रभाव, यस्तो परोस् समाजमा रोकिनु पर्छ ढर्राहरु, मौलिक संस्कृति मासिनु हुन्न । –कोलोराडो, अमेरिका ।

नेपाल । अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाज बोर्ड अफ ट्रस्टीका सभापति पदम विश्वकर्माको पाताल उपन्यास नेपालको राजधानी काठमाडौंमा सार्वजनिक भएको छ । नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानका कुलपति भूपाल राईको प्रमुख आतिथ्यतामा कृति लोकार्पण कार्यक्रम भएको हो । अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाज (अनेसास) नेपाल च्याप्टरको आयोजनामा भएको उक्त कार्यक्रममा च्याप्टरका अध्यक्ष राजेन्द्र केसीले सभापतित्व गरेका थिए । प्रमुख अतिथि राईलगायत अतिथिहरु स्रष्टा पदम विश्वकर्मा, अनेसास निवर्तमान अनेसास बिओटी सभापति गीता खत्री, अनेसास पूर्व अध्यक्ष राधेश्याम लेकाली, अनेसासका केन्द्रीय उपाध्यक्ष डा। रेणुका सोलु, प्राज्ञ बाबा बस्नेत, समीक्षक महेश पौड्याल, नियात्रा समाजका अध्यक्ष प्रतीक ढकाल, माननीय सांसद् रणेन्द्र बराली लगायतले संयुक्त रुपमा कृति लोकार्पण गरेका थिए । लोकार्पण पश्चात् समालोचक तथा प्रखर वक्ता महेश पौड्याल र...

नेपाल । पोखरामा रहेर साहित्यकार सिर्जना गर्दै आएका चर्चित व्यक्तित्व प्रकट पंगेनी ‘शिव’ को मंगलबार निधन भएको छ । मणिपाल शिक्षण अस्पतालमा उपचारको क्रममा साहित्यकार पंगेनीको ७० वर्षको उमेरमा निधन भएको हो । निमोनियाका कारण स्वास्थ्यमा समस्या देखिएपछि उनी सोमबार मणिपाल शिक्षण अस्पताल भर्ना भएका थिए । भेन्टिलेटरमा उपचार गराइराखेका उनको मङ्गलवार दिउँसो निधन भएको हो । गीत र गजललाई प्रमुख विधाका रूपमा पंगेनीका ‘यो मन कतै अल्झेको छ’ र ‘जूनको चिठी जुना’ लाई गरी दुई गीत संग्रह प्रकाशित छन् । यसबाहेक प्रणयवेदका ऋचाहरू (गजल संग्रह) र अक्षरभरि अक्षता (कविता संग्रह) उनका प्रकाशित कृतिहरू हुन् । उनका श्रृंगारिक रचनाहरु दर्शक–श्रोताहरुले अत्याधिक पन पराइएका छन् । ...

–ज्ञानेन्द्र गदाल– *** बग्दोछ गति बेलाको, खै कस्ले रोक्न सक्छ र ! सधैं जस्तो आज फेरि, फेरियो है क्यालेण्डर — बितेका ति दिनहरुमा, गरेका ती बाचाहरु हामीबाट समाजले राखेका केइ आशाहरु सबै सबै पुरा गर्ने, अवसर र शक्ति मिलोस् बिसंगति बेथितिको, पिडाबाट मुक्ति मिलोस् । — आजसम्मका अनुभवले, कमाएका सबै कुरा सम्हालेर अघि बढ्नु, टेक्नु हिमालको टाकुरा बाँकी यात्रा सहज बनोस्, गर्नु चुनौति सामना नयाँ वर्ष एकासी सालको, सबैलाई शुभकामना । *** -कोलोराडो, अमेरिका । ...

–मिथिला अधिकारी– अनन्त कालदेखी आउँदै जाँदै गरेका कयौं वर्षहरु जस्तै,तिलस्मी आशाहरु बोकेर भित्रिँदै छ यो नयाँ वर्ष पनि । कयौँ फाटेका मन, कयौं टुक्रिएका मुटुहरुले पिडाका डोबहरुलाई आफ्नै पैतालाले थिचेर रक्तिम आँसुलाई, गहभित्रै लुकाएर ओठहरुलाई, हँसिलो बनाउँदै स्वागत गर्दैछ्न् नयाँ वर्षलाई । यो खुशी, यो उमङ्गलाई, नियाली रहँदा लाग्छ सुख र खुशी भित्रिने आशामा उज्यालिएका हुन् मलिन अनुहारहरु । पक्कै पनि नयाँ वर्षले खुशी लिएर आउने छ फर्किनेछन उज्याला दिनहरु, छाउनेछ शान्ति, भेटिनेछ तिलस्मी ढुकुटी, हराउनेछ अभाव, र खुल्नेछ भाग्य, जादुमय तरिकाले । बालुवामा बनाएको बिशाल जादुई नगरी जस्तै सुन्दर कल्पनाहरु बोकेर फेरि पनि आएको छ यो नयाँ वर्ष । –हेटौंडा, मकवानपुर ।...

-रमेशचन्द्र घिमिरे- माटो पुरानै हो भूमिगत माटो यता खनिन्छ, खाल्टो बन्छ र उता भरिन्छ एवम् क्रम ढुङ्गा हालिन्छ खाल्टोमा ढुङ्गा पुरानै हो जग पुरिन्छ सिकर्मीको पौरखले गारोको आकार दिन्छ सिमन्टीमा घोलिन आउँछन् गिटी र बालुवाहरू मेरो जिन्दगीमा घोलिन आएका आँसुका ढिक्का जसरी र त्यहाँ मिसिन आउँछन् श्रम पोख्नेका पसिना र भिजिन आउँछन् तिनैका रगत । प्रविधिले नयाँ बनाएको सिमन्टीमा गिटी, बालुवा सबै पुराना कुटिएको गिटी सोरिएका बालुवा पुरानै पुराना कुराहरू बटुलिएर अनि, केवल सिमन्टीमा मुछिएर र रङहरूमा चोबलिएर मेरो नयाँ घरले आकार लिएको छ ठीक त्यसरी नै क्यालेन्डरका रङ्गीन पानामा सजिएर नयाँ वर्ष आएको छ देश पुरानै भए पनि/ भेष पुरानै भए पनि/ रीतिथिति व्यथा बिमार जम्मै पुरानै भए पनि धुवाँले पोतिएको कालो पर्दा छोपे जसरी अनि पुरानो घाउलाई नयाँ मलमले सन्चो बनाउन खोजेजस्तो गरी पु...

कोलोराडो । नेपाल प्रज्ञा-प्रतिष्ठानले बुधबार एक भव्य समारोहबीच दर्जन प्रज्ञा पुरस्कार प्रदान गरेको छ । यसैक्रममा प्रज्ञा–अन्तर्देशीय पुरस्कार अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाज (अनेसास) बोर्ड अफ ट्रस्टीका सभापति पदम विश्वकर्मा पाएका छन् । विश्वकर्मालाई नगद रु. १ लाख नगद पुरस्कारसहित सम्मानपत्रद्वारा सम्मान गरिएको होे । समारोहका प्रमुख अतिथि नेपाल प्रज्ञा प्रतिष्ठानका कुलपति भूपाल राई, उपकुलपति विमल निभाको हातबाट जनही नगद रु. १ लाखको पुरस्कार प्रदान गरिएको हो । पुरस्कृत हुनेहरुमा अनेसास बिओटी सभापति पदम विश्वकर्मा, साहित्यकार तथा राजनीतिज्ञ मोहनविक्रम सिंह, खगेन्द्र सङ्ग्रौला, देवी नेपाल, बाल साहित्यकार गंगा आचार्यसहित दर्जन साहित्यकारहरु रहेका छन् । ...

नेपाल (हेटौंडा) भीम विराग सङ्गीत साहित्य कला प्रतिष्ठान नेपालले वरिष्ठ गीतकार राजेन्द्र थापा र गायिका निशा देसारलाई सम्मान गरेको छ । रु. १ लाख राशिको बिजुलीमाया वनः श्रेष्ठ अन्तर्राष्ट्रिय सङ्गीत पुरस्कारबाट थापा सम्मानित भएका हुन् भने २५ हजार राशिको भीम विराग युवा सङ्गित पुरस्कार २०७९ बाट देसार सम्मानित भएकी हुन् । बिहीबार होटल एभोकाडोमा आयोजित कार्यक्रममा १५औँ संस्करणको कार्यक्रम भएको हो । उद्यमी–व्यवसायी कन्हैयाकृष्ण श्रेष्ठले विसं २०६४ मा आफ्नी आमा बिजुलीमाया वनः श्रेष्ठको नाममा स्थापित बिजुलीमाया वनः श्रेष्ठ अन्तर्राष्ट्रिय पुरस्कारबाट यसअघि गीत तथा सङ्गीत क्षेत्रका सशक्त व्यक्तित्वहरू अम्बर गुरूङ (२०६४), प्रेमध्वज प्रधान (२०६५), भक्तराज आचार्य (२०६६), फत्तेमान राजभण्डारी (२०६७), शान्ति ठटाल (२०६८), दीप श्रेष्ठ (२०६९), प्रकाश श्रेष्ठ (२०७०), न्हुच्छेबहादुर डङ्गोल (२०७१), मीरा राणा (२...

नेपाल (हेटौंडा) । झरना साहित्यिक परिवार (झसाप) मकवानपुरले मोरङका मुक्तककार बाबुराम पोखरेललाई सम्मान गरेको छ । पोखरेललाई रु. १५,५५५ राशिको ‘शिव-सावित्री अधिकारी स्मृति साहित्य सम्मान’ ले सम्मान गरिएको हो । यसअघि सार्वजनिक भएका उत्कृष्ट १० मुक्तकारहरूमध्ये ज्ञानदीप शिक्षा निकेतन माविकी छात्रा आकाङ्क्षा निरौला सर्वोत्कृष्ट हुनु भएको छ । संस्थाले उहाँलाई ५ हजार ५ सय ५५ नगद राशिको ‘शिव–सावित्री मुक्तक पुरस्कार’ र प्रमाणपत्रले सम्मान गरेको छ । प्रतियोगितात्मक कार्यक्रममा साहित्य सर्जक पुरूषोत्तम आचार्य र अमृता लामिछानेले निर्णायकको भूमिका निभाउनु भएको हो । टिकटमा मुक्तक कार्यक्रमअन्तर्गत डडेल्धुराकी पार्वती भट्ट, स्याङ्जाकी अमृता पोख्रेल, धादिङकी निर्मला स्नेहीका साथमा मकवानपुरका स्रष्टाहरू सानु खनाल र दीपक गौतमले ६–६ वटा मुक्तकहरू वाचन गर्नुभयो । मन्तव्यका क्रममा झसापका संस्थापक अध्यक्...