भाषा/साहित्य

–मिथिला अधिकारी– गाउँमा बा,छन् र त अन्न छ डाला भरी संघर्षका खिल् छन् बा का पैताला भरी । धेरै खुसी बटुल्नु छैन मेरा बालाई हेर्नुस बा को खुसी झुल्छ कोदाका बाला भरी । दुखै दुःखमा गुज्रिएको हो बा को उमेर सुखको पल् आएन उनका पाला भरी । बाकै दुस्ख बुझेर म लाग्दैछु परदेश तिर बाकै आशीर्वाद छ खादा र माला भरी । फर्कुँला म तिम्रा खुसीहरु बटुलेर पक्कै आँसु नझार न आमा यसरी गाला भरी । –हेटौंडा, मकवानपुर ।...

–रमेशचन्द्र घिमिरे– बाक्लो हुस्सु कुहिरो उडिरा´छ फुस् फुस्जाडो पनि कति हो, उस्, उस्, उस् !“सहरबाट गलबन्दी ल्याइदिएनन् मामालेयौटा स्वीटर किन्नलाई’नि कन्जुस गरिन् आमाले”केटाकेटी आपसमा, कुरा गर्छन् खासखुस्जाडो पनि कति हो, उस्, उस्, उस् !“बाले दे’को जड्यौरी, थोत्रा लुगा हापिन्छनयाँ लुगा नपाइन्जेल बरु आगै तापिन्छ”सल्काइन्छ झिँगल्टा, घसेटा र झ्यासझुस्जाडो पनि कति हो, उस्, उस्, उस् !“कठ्याङ्ग्रिँदा ठण्डीमा पढ्न मन ला’छैनआँत कामेर थरर्र बोल्न पनि भा’छैनमाघले फेरि रुवाउने भो कट्यो बल्ल पुस्”जाडो पनि कति हो, उस्, उस्, उस् -भोर्लेटार, लमजुङ ...

–सुदीपभद्र खनाल– ढाकर बोकेर खेपेर भीर भञ्ज्याङ र अजङ्गका पहाडहरू झेलेर दुइधारे तरवार र भालाहरू पिएरै रगतको आँसु र पसिनामा मुछिएका निस्ता दुःखहरू ईतिहासले जोगाएको सगरमाथा जस्तो गौरव सीताजस्तो पवित्रता बुद्दजस्तो शान्ति जनकजस्तो बुद्दिमता समाजवाद साम्यवाद पूँजीवाद ढाँक्रेवाद साँप्रेवाद र थाँक्रेवाद केहीले पनि नथेग्ने देखिएपछि उत्तर आधुनिक विनिर्माणवाद भाडावाद छाडावाद र नारावादहरूको पनि केही नलागेपछि भूमण्डलीकरणको रेशमी रुमालले छोपेर बोलकबोलको तयारी भैरहेछ रातो बजारमा चर्केको आवाजस्तै दलालहरूको आवाज चर्को छ र आधुनिक पूँजीबजारमा खोटा सिक्का जस्तै भैरहेछ देश जिजुबाजेको पुर्ख्यौली पाखो हजुरबजुको माइती गाउँ अनि मेरो आफ्नै इतिहास वर्तमानको पटाङ्गिनीमा जम्मा भैरहेछन् खरिददारहरू हो... आज लिलामी छ । –अमेरिका ।...

–आर.आर. चौलागाईं– तिम्रो स्वर्गलाई म नर्क भन्छु तिम्रो देउतालाई म राक्षस भन्छु तिम्रो हरियालीलाई म पतझड भन्छु तिम्रो पूर्णिमालाई म औंसी भन्छु । तिम्रो अमृतलाई म विष भन्छु तिम्रो सुनलाई म पित्तल भन्छु तिम्रो नायकलाई म खलनायक भन्छु तिम्रो हलुवालाई म बालुवा भन्छु । तिम्रो दिनलाई म रात भन्छु तिम्रो फूललाई म काँडा भन्छु तिम्रो सुशासनलाई म कुशासन भन्छु तिम्रो दरबारलाई म मसानघाट भन्छु । तिम्रो गठबन्धनलाई म ठगबन्धन भन्छु तिम्रो कार्यकर्तालाई म दास भन्छु तिम्रो सरकारलाई म मुर्दावाद भन्छु तिम्रो मति फेरियो भने म तिमीलाई जिन्दावाद भन्छु । –हेटौंडा, मकवानपुर ।...

नेपाल । सिस्नुपानी नेपालका अध्यक्ष एवं हास्यव्यङ्ग्यकार लक्ष्मण गाम्नागेको हास्यव्यङ्ग्य कृति ‘दलालशाला (निबन्धसङ्ग्रह)’ प्रकाशनमा आएको छ । कृतिलाई मञ्जरी पब्लिकेसनले बजारमा ल्याएको हो । कृतिको एकैसाथ झापाको गौरादहस्थित लेखकको निवास र दुबईको बुर्ज खलिफा टावरमा विमोचन गरिएको सिस्नुपानी नेपालले जनाएको छ । सिस्नुपानी नेपालका उपाध्यक्ष प्राज्ञ धीरेन्द्र प्रेमर्षि, उपाध्यक्ष वरिष्ठ हास्य कलाकार मनोज गजुरेल, महासचिव टङ्कराज आचार्य, सचिव सरोज घिमिरे सदस्यहरू चक्र दवाडीलगायतले पुस्तकको संयुक्त रूपमा विमोचन गर्नुभएको थियो ।...

नेपाल । मुटुरोग विशेषज्ञ डा. राजेन्द्र कोजूद्वारा लिखित पुस्तक ‘मुटुको कथा’ लोकार्पण भएको छ । राजधानीमा मङ्गलबार आयोजित कार्यक्रममा नेत्ररोग विशेषज्ञ डा. सन्दुक रुइत, मुटुरोग विशेषज्ञ डा. भगवान कोइराला, धुलिखेल अस्पतालका कार्यकारी निर्देशक डा. रामकण्ठ माकजू, मुटुरोग चिकित्सक डा. स्मृति शाक्य र अभिनेता हरिवंश आचार्य तथा लेखक डा. कोजूले लोकार्पण गर्नुभयो । बुकहिल प्रकाशनले प्रकाशन गरेको पुस्तकमा मुटुरोग लाग्न नदिन सबैले अवलम्बन गर्नुपर्ने उपाय सरल भाषामा प्रस्तुत गरिएको छ । पुस्तक लेखहरूको सङ्ग्रह हो ।...

अमेरिका । अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाज (अनेसास) ३४ औँ स्थापना दिवस भव्य रुपले मनाएको छ । अनेसास केन्द्रीय कार्यसमितिका अध्यक्ष सर्वज्ञ वाग्लेको सभापतित्व तथा अनेसासका संस्थापक अध्यक्ष होमनाथ सुवेदी प्रमुख अतिथि रहेको उक्त दिवस समारोहलाई अनेसासका महासचिव राजु सिटौलाले सञ्चालन गरेका थिए भने वरिष्ठ उपाध्यक्ष लालगोपाल सुवेदीले स्वागत मन्तव्य व्यक्त गरेका थिए । समारोहमा अनेसासका माता अर्थात् अनेसासकी संस्थापक सदस्य एवं संस्थापक अध्यक्ष होमनाथ सुवेदीकी धर्मपत्नी नन्दादेवी सुवेदीको शोककाव्यको भिडियो युटुयुबमार्फत सार्वजनिक गरिएको थियो । नन्दा शोककाव्यका लेखक होमनाथ सुवेदी हुन्भने यस काव्यलाई कवि साहित्यकार शिव त्रिपाठीले वाचन गरेका छन् । उक्त शोककाव्यको समीक्षात्मक मन्तव्य समालोचक साहित्यकार महेश पौडेलले दिएका थिए । स्थापना दिवसको अवसरमा अनेसास केन्द्रीय कार्यसमितिले पूर्वअध्यक्षहरुलाई ...

अमेरिका । अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाज (अनेसास) केन्द्रीय कार्यसमितिले अनेसास महिला समिति (२०२४–०२६) गठन गरेको छ । साहित्यकार उर्मिला निर्दोषीको संयोजकत्वमा १६ सदस्सीय महिला समितिमा सबै महादेशबाट प्रतिनिधित्व हुनेगरी गठन गरिएको कुरा अनेसास केन्द्रीय महासचिव राजु सिटौलाले बताए । समितिका सदस्यहरुमा जर्जिया च्याप्टरबाट अम्बिका लोहनी, क्यान्सस च्याप्टरबाट कल्पना तामाङ्ग, नेपालबाट गीता कार्की र रञ्जना निरौला, अफ्रिका महादेशीय च्याप्टरबाट चन्द्रकला आचार्य, सिकागो च्याप्टरबाट ज्योति अधिकारी, डिसी च्याप्टरबाट तनुजा पोखरेल रहेका छन् । त्यसैगरी जापानबाट दीपा घिमिरे, इजरायलबाट निशा अर्याल, सिक्किमबाट डा. पुष्पा शर्मा, अस्ट्रेलियाबाट भावना पराजुली, बेलायतबाट माया गुरुङ, क्यालिफोर्नियाबाट रीतादेवी प्रधान, नर्वेबाट विष्णुमाया विभु र ह्युस्टनबाट साधना शर्मा रहेका छन् । ...

नेपाल । शनिबार पुस २७ गते बुढ्यौली साहित्य समाज रौतहट–सर्लाहीको आठौँ शृङ्खला सर्लाहीमा सम्पन्न भएको छ । ‘बुढ्यौली बिलौना’ शीर्षकमा माध्यमिक तहका विद्यार्थीलाई कविता लेखन तथा वाचन गराइएको सो कार्यक्रममा सहभागी बाह्रै जना विद्यार्थीहरूलाई कापी तथा कलम उपहारका रूपमा दिइएको थियो । सो कार्यक्रममा नियात्राकार रमेशमोहन अधिकारी, बज्जिका अभियन्ता शिवचन्द्र शाह, सरिता दाहाल, गङ्गाबहादुर दाहाल, यादव प्रसाईँ, शङ्कर झा, श्रीहरि पुडासैनी, डिल्लीरमण भट्टराईलगायतले मन्तव्य व्यक्त गर्नुभएको थियो भने हरिकृष्ण काफ्ले, रामचन्द्र पौडेल, कुमार दाहाल कुसुम, प्रेम घिमिरे, रामचन्द्र कुशवाहा, विन्दा साहनी, रामप्रसाद अधिकारी, राजेश्वरी काफ्ले, मीना देवकोटा, उत्तम दाहाल, सीता पन्थी, हरिकृष्ण बराल, प्रदीप धनञ्जय, जीवन आचार्य, अर्चना काफ्ले लुइँटेल, कविराज सुवेदी, अर्जुन थापा, केदार सिग्देल, नित्यानन्द कँडेल, लक्ष्मण...

–मिथिला अधिकारी– नदिको किनार जस्तै भयो इन्तजारमा जिन्दगी, वार न पार भयो डुब्दै गयो मझधारमा जिन्दगी । कसरी भन्न सक्छौ तिमी आफु बेकसुर छु भनेर, देखायौ जुन र धकेलिदियौ अन्धकारमा जिन्दगी । भो अब नआउ तिमी त्यो नपुंसक दिमाग लियर, फर्किनु छ मैले र चलाउनु छ संसारमा जिन्दगी । खाउँला आँटो पिठो लाउँला पुराना फाटाहरु रमाउनु छैन मलाई डिस्को र वारमा जिन्दगी । हिँउदमा सुकेको बगरमा पनि बर्षामा पानी पर्किन्छ फर्किएर उजिल्याउनु छ कर्मको आधारमा जिन्दगी । –हेटौंडा, नेपाल ।...