भाषा/साहित्य

नेपाल (हेटौंडा) । सर्जक सञ्जाल मकवानपुरका संयोजक निमेष निखिल ‘गणेशलाल स्मृति साहित्य पुरस्कार २०८१’ बाट सम्मानित हुनु भएको छ । लोककवि गणेशलाल श्रेष्ठको ११३औँ जन्मजयन्तिको अवसरमा नेपाल भाषा खलः मकवानपुरमार्फत् उहाँलाई सो सम्मान गरिएको हो । केशवलाल श्रेष्ठद्वारा स्थापित सो पुरस्कार यसअघि स्व. तुल्सी थापालाई प्रदान गरिएको थियो । सम्मानित व्यक्तित्वका बारेमा सिस्नुपानी नेपाल मकवानपुरका अध्यक्ष राजकुमार लामिछानेले चर्चा गर्नु भएको हो । यता, नेपाल भाषा खलः मकवानपुरले आयोजना गरेको खुला कविता प्रतियोगिता २०८१ मा म्याग्दीकी आरती आचार्य प्रथम हुनु भएको छ । सिन्धुलीका बाबुराम श्रेष्ठ यात्री द्वितीय र अर्घाखाँचीकी पूर्णिमा गिरी तृतीय हुनु भएको हो । यस्तै प्रतियोगितामा मकवानपुरकी अनुशुया खनाललाई सान्त्वना स्थापन प्राप्त भएको छ । प्रतियोगितामा प्रथम, द्वितीय र तृतीय पुरस्कार राशि क्रमशः १५ हजार, १० ह...

नेपाल (हेटौंडा) । साहित्य सर्जक तुलसी घिमिरेको गजल सङ्ग्रह ‘घामका फूलहरू’ एक कार्यक्रमबिच विमोचन गरिएको छ । गजल मञ्च मकवानपुरको २१५ औँ नियमित गजल यात्राका क्रममा घिमिरेको गजल सङ्ग्रह विमोचन गरिएको हो । साहित्य सङ्गम मकवानपुरका उपाध्यक्ष सानु खनालको गजलबाट सुरू भ‌एको पहिलो सत्र अन्तर्गतको गजल वाचन सत्रमा राम कार्की, मिथिला अधिकारी, साहित्य सङ्गमका अध्यक्ष डीबी बर्तौला र गजल मञ्च मकवानुरका पूर्वअध्यक्ष मुस्कान तिमल्सिनाले आ–आफ्ना गजलहरू वाचन गर्नुभयो । दोस्रो सत्रमा पुस्तक विमोचनका क्रममा सभाध्यक्ष, प्रमुख अतिथि, विशिष्ट अतिथि, समीक्षकलगायत उपस्थित रहनुभयो । शुभकामना मन्तव्यका क्रममा शिक्षाविद् ऋषिराम पोखरेलले स्रष्टा परिचय दिँदै विगतमा साहित्य सर्जकहरू तुल्सी घिमिरे, खेम बानियाँ, साम्ब ढकाल, गोविन्द खड्काहरूको साथसाथ कविता लेख्ने गरेको स्मरण गर्दै व्यङ्ग्यसर्जक अर्जुन पराजुलीको रचनाजस्तो ...

अमेरिका । अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाज (अनेसास) को नवनिर्वाचित केन्द्रीय कार्यसमितिका पदाधिकारीहरुको शपथ ग्रहण तथा पद हस्तान्तरण कार्यक्रम जुलाई २८ तारिक (आइतबार) का दिन हुने भएको छ । अनेसास मेरिल्याण्ड च्याप्टरको संयोजनमा उक्त कार्यक्रम हुन लागेको हो । स्थानीय माउन्ट एभरेष्ट रेष्टुरेन्टमा बिहान ११ बजेदेखि १ बजेसम्म कार्यक्रम सञ्चालन हुनेछ । यसअघि सम्पन्न निर्वाचनबाट अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाज (अनेसास) केन्द्रीय कार्यसमिति २०२४–२०२६ कार्यकालका लागि नयाँ नेतृत्व चयन भइसकेको छ । अनेसासको निर्वाचनबाट अध्यक्षमा सर्वज्ञ वाग्ले, वरिष्ठ उपाध्यक्षमा लालगोपाल सुवेदी, अमेरिका महादेशीय उपाध्यक्षमा सुदिपभद्र खनाल, एसिया महादेशीय उपाध्यक्षमा सरिता अर्याल, अफ्रिका महादेशीय उपाध्यक्षमा गणेश खड्का, युरोप महादेशीय उपाध्यक्षमा डिल्लीराम अम्माइ, ओशीयानिया महादेशीय उपाध्यक्षमा हरिप्रसाद अधि...

–आरसी रिजाल– मेरो टोलकी सुशीला (नाम परिवर्तन) दिदी ७५ बर्षकी भइन् । उनको पतिको निधन भयो । उनको जेठी छोरी र कान्छो छोरा हेटौँडामा र जेठो काठमाडौँमा । आमालाई दुई छोराले ६–६ महिना पाल्ने निर्णय गरेका रहेछन् । जेठोले ६ महिना पूरा हुन पाँच दिन बाँकी छँदै कान्छोकोमा पुर्‍यायो । कान्छोले भन्यो– “महिना भुक्तान भएकै छैन, किन मकहाँ ल्याएको ? आमालाई फिर्ता लैजाऊ ।” जेठो “आमालाई दुवैले बराबर माया गर्नुपर्छ । मैले आमा पाल्ने बैशाखदेखि असोजसम्ममा कुनै कुनै महिना ३१–३२ को परेका छन् । तेरो पालो कार्तिकदेखि चैत्रसम्मको महिना २९–३० को पनि रहेकोले हिसाब मिलाएर आमालाई ल्याएको हुँ ।” दिदीतिर हेरेर उसले थप्यो “मेरो कुरा जायज छैन त ?”। दिदीले भनिन्– “ए कान्छा आमै हुन् । दाइले पुर्‍याउन ल्याइहाले । अर्कोसालदेखि कसरी मिलाउने भन्ने कुरोतिर लाग । हेर यो कुरा समाज... । –हेटौंडा, मकवानपुर ।...

–रमेशचन्द्र घिमिरे– बाटाछेउको पसल जेरी कति असल खान्छु बाबा खान्छु म लान्छु घरमा लान्छु म । छोरो यसो भन्दैथ्यो औँला भाँची गन्दैथ्यो खान्छु म त दुई तिन्टा नमान्नू बा क्यै चिन्ता । उसले खान थालेको मुख त्यसै फालेको अमिलो छ जेरी यो किन स्वाद फेरियो । अस्ति यही मिठो थ्यो आज किन यस्तो भो ? भन्नुस् साहुजी मलाई ? सोध्यो उसले नडराई । हाँस्दै दाँत देखाई ‘आएका छौ के खाई ?’ उल्टै साहुले हकारे कुरा बल्ल सकारे । बुद्धि तिम्रो काँ गा’को ? मुख तिम्रो के भा’को ? किन स्वाद फेरियो ? अस्तिकै हो जेरी यो । –भोर्लेटार, लमजुङ ।...

–मिथिला अधिकारी– खडेरी छ अझै कतै, कतै बर्षात आयो पहिरोले घर लगेको कालो रात आयो । नहुनेलाई साँझ बिहान हातमुख जोडिँदैन, हुनेलाई नै हजारौँको ब्रान्डी सौगात आयो । मै हुँ भन्दै आफुलाई ठूलो ठान्ने महाशय समाजको सामु ऐले तिम्रो औकात आयो । माया लाउँदा हिजो अस्ति केही सोचिएन, आज फेरि घरजम गर्न बिचमा जात आयो । फेरिन्छन यी नेताहरु लुगा फेरै जस्तै गरी जनताको मतको मूल्य बिश्वासघात आयो । –हेटौंडा ८ कमाने ।...

अमेरिका । अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली साहित्य समाज (अनेसास) र एएनएको सहआयोजनामा उत्तर अमेरिकाव्यापी नेपाली कविता प्रतियोगितामा १७ जना कविहरु छनौट भएका छन् । प्रतियोगितामा पुरष्कृत प्रथम, द्वितीय र तृतीयलाई क्रमशः रोहिणी शर्मा, तीर्थ पाण्डे र डन कार्कीद्वारा प्रायोजित पुरस्कारद्वारा पुरस्कृत गरिनेछ । प्रतियोगितामा प्रथम, द्वितीय र तृतीय हुनेले क्रमशः ५००, ३०० र २०० डलर पुरस्कार पाउने छन् । कार्यक्रममा बालतारा आशिर्वाद अधिकारी र नवरत्न पुरस्कार रीतादेवी प्रधानलाई पुरस्कृत गरिने छ भने अनेसासका सहयोगीलाई सम्मानित गरिनेछ । आगामी जूलाई १९–२१ सम्म अमेरिकाको क्यालिफोर्नियास्थित सन्फ्रान्सिस्को शहरमा हुन लागेको दि एशोसियशन अफ नेप्लिज इन अमेरिका (एएनए) को सम्मेलनका अवसरमा उक्त प्रतियोगिता हुन लागेको हो । कार्यक्रममा उपस्थित प्रतियोगी कवि र अतिथि कविहरूका छोटा कविता बाचन पनि हुनेछ । कविता महोत्सवमा ...

नेपाल (हेटौंडा) । सर्जक सञ्जाल मकवानपुरका संयोजक निमेष निखिल ‘लोककवि गणेशलाल श्रेष्ठ स्मृति साहित्य सम्मान २०८१’ द्वारा सम्मानित हुनुहुने भएको छ । नेपाल भाषा खलः मकवानपुरद्वारा वर्ष २०८१ का लागि निखिललाई सम्मान गरिन लागिएको हो । यसअघि सो पुरस्कार दाना कविताका पहिलो सर्जक तुल्सी थापा (हाल स्वर्गीय) लाई प्रदान गरिएको थियो । साथै संस्थाले हरेक वर्ष कविता प्रतियोगिता समेत गर्दै आइरहेकोले यो वर्ष पनि लोककविको ११३औँ जन्मजयन्तिको अवसरमा सो पुरस्कार प्रदान गर्न लागिएको हो । प्रतियोगितामा भने प्रथम १५ हजार, द्वितीय १० हजार, तृतीय ५ हजार र सान्त्वना ३ हजार राशि रहेको आयोजकले जानकारी दिएको छ । श्रावण ५ गते प्रतियोगिताका क्रममा निखिललाई उक्त सम्मान प्रदान गरिने छ ।...

नेपाल (हेटौंडा) । हेटौँडा–५ मा रहेको ठिकठिक खाजा घरमा सोमबार मकवानपुरको अग्रणी साहित्यिक संस्था झरना साहित्यिक परिवार (झसाप) मकवानपुरले आफ्नो ३०५औँ नियमित शृङ्खलाअन्तरगत झरीमा कविता शृङ्खला गरेको छ । संस्थाको संस्थापक अध्यक्ष रमेशमोहन अधिकारीको आतिथ्यतामा भएको सो कार्यक्रममा बोल्नुहुदै उहाँले यस संस्थाले हरेक परिस्थितिमा पनि नियमित कार्यक्रम गर्न नछोडेको सम्झनुहुदै यसरी कार्यक्रमहरू हुनुपर्नेमा जोड दिनुभयो । कार्यक्रममा साहित्य सङ्गम मकवानपुरका अध्यक्ष डिबि बर्तौला, झसाप मकवापुरका निवर्तमान अध्यक्ष दीपक गौतम, सिस्नुपानी नेपाल मकवानपुरका अध्यक्ष राजकुमार लामिछाने, मुक्तक मञ्च मकवानपुरका अध्यक्ष सागर तिमल्सिना, सचिव सुवास सजल, लघुकथा साहित्य चौतारी मकवानपुरका संयोजक किशन पौडेल, कथाकार समिर पाख्रिन, कवि सुबास खनाल, साहित्य सङ्गम मकवानपुरका उपाध्यक्ष सानु खनाललगायतले रचना वाचन गर्नुभएको थियो...