६ मंसिर २०८१, बिहीबार

अन्तर्वार्ता/विचार

अंकहरू आफैंमा के हुन र…?-केपी शर्मा ओली

अंकहरू आफैंमा के हुन र…?-केपी शर्मा ओली

प्रिय दिदीबहिनी तथा दाजुभाइहरू, गएको असार ३१ गतेको दिन, जब मैले पदको सपथ लिँदै थिएँ, मैले कुनै ईश्वरको नाममा होइन, तपाईंहरूको नाममा सपथ लिएको थिएँ । किनभने यो सरकार तपाईंहरूको आशा, तपाईंहरूको सपना, र तपाईंहरूको विश्वासले बनेको हो । त्यो दिन मैले तपाईं नाममा सपथ लिनुकोे २ वटा कारण छन । पहिलो, तपाईकै विश्वास र भरोसाका कारण यो सरकार बनेको हो । दोस्रो, यो सरकार तपाईंकै लागि बनेको हो । आज हामीले सत्ता सम्हालेको एक सय दिन पूरा भएको छ । तर म यहाँ तपाईंहरूलाई तथ्यांकको लामो सूची सुनाउँदै छैन । किनकि अंकहरू आफैंमा के हुन र ? वास्तवमै महत्वपूर्ण कुरा भनेको ती अंकहरूले छोएका जीवन, हल्का बनाएका पीडा र देखाएका सुन्दर भविष्य हुन । प्रिय दिदीबहिनी तथा दाजुभाइहरू, गएको साउन ६ गते मैले संसदमा विश्वासको मत लिँदै गर्दा यो सरकारका पाँचवटा प्राथमिकता प्रस्तुत गरेको थिएँ । ‘थालेका कामहरू अघि बढाउने र निर...
फलोवर गनेर सेलेब्रिटी भइन्छ, नेता भईदैन

फलोवर गनेर सेलेब्रिटी भइन्छ, नेता भईदैन

-डा. विश्व पौडेल- प्रधानमन्त्रीज्यू, काठमाडौंमा एउटा मेट्रो रेल बनाउने घोषणा गरेर अघी बढौं । चीनलाई नकुरी एक, दुईवटा शहर सुहाउँदो शहरी सडकहरु बनाऔं । अघिल्लो पटक एकलौटी सरकार बनाउँदा धेरै काम नलाग्ने एयरपोर्ट र सभाहलहरुमा जोड दिइएको थियो , अब सडक दुर्घटनानै दुर्घटनाबाट आजित जनताले सुविस्ता हुने सडक र शहरी पुर्वाधार खोजेका छन् । पैसा कताबाट ल्याउने भन्ने छ भने छलफल गरौं, बरु म कोठा मिलाउँछु । मेयरसापले पनि गत आर्थिक वर्ष २४ अरब खर्च गर्ने बजेट ल्याएकोमा कुल १२ अरब खर्च भएको रहेछ । पुँजीगत खर्च १५ अरब छुट्याएकोमा छ अरब ३८ करोड मात्र खर्च भएछ । मेयरको आफ्नै अफिसको काम गराई वहाँँको आफ्नै रिपोर्ट अनुसार अत्यन्त चिन्ताजनक छ । अब काममा फोकस चाहियो । फेसबूकका फलोवर गनेर बसेर नेता भइन्छ ? गणेशमान सिंहको एउटा फेमस भनाई थियो, नेताले कहिल्यै आफ्नो पछाडि कति मान्छे छ भनेर हेर्दैन । कहिले ऊ...
मौन पीडाः अमेरिकी नेपाली समुदायमा घरेलु हिंसा र मानसिक स्वास्थ्य

मौन पीडाः अमेरिकी नेपाली समुदायमा घरेलु हिंसा र मानसिक स्वास्थ्य

–आरसी पन्त– भर्जिनियाको मनसास पार्कबाट हराएकी २८ वर्षीय नेपाली महिला ममता काफ्ले भट्टको घटनाले अमेरिकी नेपाली समुदायमा रहेको एक गम्भीर समस्यालाई उजागर गरेको छ– त्यो हो घरेलु हिंसा र मानसिक स्वास्थ्य । ममता पाँच दिनदेखि हराइरहेकी थिइन्, तर उनका श्रीमान नरेश भट्टले ५ दिन पछि हराएको रिपोर्ट गरे । यो लेख लेख्दासम्म यस घटनाले थप जटिलता लिएको छ, जब नरेश ममताको शव लुकाएको आरोपमा गिरफ्तार परी हाल प्रहरी हिरासतमा छन् । यो घटना अझै दिनप्रति दिन थप जटिल बन्रे क्रममा भए तापनि यसले हामी नेपाली आप्रवासी समुदायहरूमा महिलाहरू र पुरूषहरूले सामना गर्ने घरेलु हिंसा र मानसिक स्वास्थ्यका खतराहरू र चुनौतीहरूको वास्तविकता प्रष्ट झल्काएको छ । अमेरिकी नेपाली समुदायमा घरेलु हिंसाको अवस्था म आफू १८ बर्षदेखि कोलोराडोमा बस्दै गर्दा मैले यहॉंको नेपाली समुदायका सदस्यहरूले घरेलु समस्याहरूमा जुझ्नुपर्ने कठिनाइहरू प्रत...
बालबालिकाहरुलाई वरिष्ठ प्राध्यापक अभि सुवेदीको खुला पत्र

बालबालिकाहरुलाई वरिष्ठ प्राध्यापक अभि सुवेदीको खुला पत्र

प्यारा भाइबहिनीहरु, नमस्कार तिमीहरू के राम्रो, के नराम्रो छुट्याउन सक्ने भएका छैनौ । त्यसैले ठुलाको अर्ति र उपदेश ध्यानपूर्वक सुन्ने र अनुशरण गर्ने गर्नुपर्छ । कहिलेकाहीँ त्यस्ता सल्लाहहरू दिक्कलाग्दा पनि हुन सक्छन् तर, त्यस्ता उपदेशमा जीवन बदल्न सक्ने शक्ति र सामर्थ्य लुकेका हुन्छन् । हामी सबैको पहिलो गुरु आमा हुन् । उनको अर्ति सधैं शिरोपर गर्नुपर्छ । म पनि मेरी आमाको प्रेरणाले यहाँसम्म आइपुगेको हुँ । त्यहि प्रभावले आज पनि झण्डै ४६ वर्षदेखि मैले विश्वविद्यालयमा पढाएका संसारभर छरिएका मेरा विद्यार्थी र इष्टमित्रको मायामा रमाइरहेको छु । समाजमा अनेक खाले मान्छे बस्छन् । कोहि गलत बाटोमा हिँडिरहेका हुन्छन् । ती गलत मानिसको संगत गर्नुहुँदैन । असल मित्र बिस्तारै थपिँदै जान्छन् । म पूर्वी नेपालको तेह्रथुम जिल्लाको साब्लाखुमा २००२ सालमा जन्मिएँ । मेरो बाल्यकाल र अहिले तिमीहरू हुर्कँदै गरेको समय...
ज्ञानु अधिकारीको ‘संवेदनाको समायोग’: रेणुका जिसीको पाठकीय दृष्टी

ज्ञानु अधिकारीको ‘संवेदनाको समायोग’: रेणुका जिसीको पाठकीय दृष्टी

–रेणुका जिसी– एक नारी, आमा अनि जागिरे महिलाले अनुभूत गरेका अनुभूतिहरूको समायोग हो साहित्यकार ज्ञानु अधिकारीको संवेदनाको समायोग । निजात्मक शैलीमा लेखिएका यी निबन्धहरू कोमल छन्, सरस छन् । ‘म चाहन्थेँ, म संसारकै सबैभन्दा महान् आमा बनूँ । तिमीलाई आफ्नो काखको विशाल छहारीमा नै राखेर हुर्काऊँ । तिम्रा हरेक क्रियाकलापहरूलाई नजिकै बसेर नियालूँ । तिम्रा कलिला हात समातेर घर, आँगन, बगैँचा डुलूँ । प्रत्येक साँझबिहान कुनै खुला चउरमा तिमी उन्मुक्त भएर दौडन सिकेको हेरूँ र परको क्षितिजलाई देखाएर तिम्रो गन्तव्य त्यहीँ हो भनेर सिकाऊँ (पृ. ११) ।’ संवेदनाको समायोगको पहिलो निबन्ध ‘के म असल आमा बन्न सकेँ ?’ का अंश हुन् यी वाक्य । आफ्ना दुबै सन्तान अरू कसैको काखमा जिम्मा लगाएर दिनभर विद्यालयमा सिकाइरहँदा पटक पटक चिमोटिन्थेँ । ‘के म असल आमा बन्न सकेँ ? ’ यो निबन्ध पढ्दा सोही स्मृतिले छाती चसक्क भयो । आँखा रसायो...
बालेनको गम्भीर आरोप: १० हजार करोडको काण्ड लुकाउन ओलीको चलखेल !

बालेनको गम्भीर आरोप: १० हजार करोडको काण्ड लुकाउन ओलीको चलखेल !

नेपाल । न्यूरोडमा काठमाडौं महानगरले बिस्तार गर्न लागेको फुटपाथमा अवरोध सिर्जना गरि संघीय सरकारले पुनः सडक पीच गरेपछि मेयर बालेन शाह आक्रोशित बनेका छन् । हाल भौतिक पूर्वाधारमन्त्री नेकपा एमालेका रघुविर महासेठ छन् । यो प्रकरणबाट आक्रोशित बालेनले एमाले अध्यक्ष केपी ओली लक्षित गम्भीर आरोपसहितको स्टाटस लेखेका छन् । बालेनको स्टाटसः १० हजार करोड को कान्ड लुकाउन अर्को कान्ड गरेर जनता नझुक्काउनु होला माननीय केपि ओलीज्यू । झापा गिरिबन्धुमा बैना लिनेहरूलाई 'दुई वर्षभित्र गिरीबन्धुकै जग्गा दिलाउँछौं ' भनेर थम्थमाउनु भएछ । गिरीबन्धु चिया बगानको जग्गामा गर्न खोजेको नीतिगत घोटलामा तपाईंको सहभागिताको इतिहास हेर्दा त्यहाँ तपाईंलाई नभनी पात पनि हल्लन्छ भन्ने लाग्दैन । यहि १० हजार करोडको काण्ड लुकाउन र जनतालाई भुलाउन राज्यको सम्पुर्ण शक्ति लगाएर न्युरोडमा हामीले बनाउन लागेको फूटपाथ फेरि सडक बनाउनु थाल्...
यसरी ब्रेक गरियो पत्रकार हत्याको त्यो समाचार

यसरी ब्रेक गरियो पत्रकार हत्याको त्यो समाचार

–किशोर श्रेष्ठ– २०५९ साल जेठ अन्तिम साताको कुरा हो । मंगलबार राती हामीलाई स्रोतले फोन गरेर साउतीको स्वरमा भन्यो,–कृष्णलाई मार्यो नि, ‘को कृष्ण ?’– उसले डिटेलमा भन्न सकेन । संकटकालको बेला थियो–सेना,प्रहरी सबैले प्रेसलाई सताइराखेको अवस्था । दरबार हत्याकाण्ड भएर ज्ञानेन्द्रले सत्ता लिएको बर्ष दिन पुग्दै थियो । हामीलाई यसरी सूचना दिने ब्यक्ति कृष्ण सेन मारिएको ठाँउका प्रत्यक्षदर्शीमध्येकै । फोन आएपछि यस विषयमा छलफल गर्यौँ । तर कन्फ्युजन भयो । मारिएका ब्यक्तिको नाम कृष्ण मात्रै भनिएको थियो । जबकि पक्राउ परेका दुई जना थिए । कृष्णध्वज खड्का (हाल सञ्चार मन्त्री रेखा शर्माका पति) र अर्का कृष्ण सेन इच्छुक । हामीले यो हप्ता विस्तृत सूचना पाउन नसकेपछि समाचार लेखेनौं । अर्को हप्ता सोमबार फेरि फोन आयो । स्रोतले भन्यो–तपाईंहरु समाचार छाप्न डराउनु भएछ यार । हामीले भन्यौं,किन डराउनु र को कृष्ण हो, डिट...
बालेनको स्टाटस-‘तेरो यो अपराधसँग मेरो यो अपराध मिलाऊँ भन्ने बार्गेनिङ नगरौं’

बालेनको स्टाटस-‘तेरो यो अपराधसँग मेरो यो अपराध मिलाऊँ भन्ने बार्गेनिङ नगरौं’

नेपाल । काठमाडौंका मेयर बालेन साहले सोमबार सामाजिक सञ्जाल फेसबुक सार्वजनिक गरेको स्टाटस भाइरल भइरहेको छ । मेयर बालेनको स्टाटसः कामकुरो एकातिर ‘कुम्लो बोकी ठिमी तिर’ गिरिबन्धुलाई जग्गा सट्टाभर्ना गर्दै बेच्न दिने भने पछि अरु १०० भन्दा बढि कम्पनीले गिरीबन्धु जसरी नै हदबन्दी छुट र सट्टापट्टा पाउनुपर्ने भन्दै हजारौँ बिगा जमीन बेच्न पाउने निवेदन हालेका थिए । यसरी सबै कम्पनीलाई हदबन्दी छुटको नीतिगत निर्णय गर्दा कम्तीमा पनि ५० खर्बसम्मको खेलोफड्को हुने सम्भावना रहेको आँकलन गरिएको छ । सर्वोच्च अदालतको एउटा फैसलाले अहिले यसरी निवेदन दिने कम्पनीको खेलमा केही धक्का लागेको छ । तर, बिचौलियाको गिरोह र नीतिगत तहमा बसेर निर्णय गराउनेहरू भने खुलेआम राजनीतिक शक्ति केन्द्रमा रहेका छन् । उनीहरूको स्वर घटेको छैन । कानून नै परिवर्तन गर्न कुरेर बसेका छन् । यदि त्यस्तो भयो भने यसले राज्यको खर...
रविजी ‘निर्दोष’ हुनुहुन्छ भने छानबिन समितिप्रति किन आपत्ति ?

रविजी ‘निर्दोष’ हुनुहुन्छ भने छानबिन समितिप्रति किन आपत्ति ?

–गेजा शर्मा वाग्ले– रास्वपाका सभापति रवि लामिछाने सहकारी ठगी प्रकरणमा संलग्न भएको आरोप लगाउँदै प्रमुख प्रतिपक्षी नेपाली कांग्रेसले उहाँ गृहमन्त्री भएको दिनदेखि नै स्वतन्त्र र निष्पक्ष छानबिन गर्ने उद्देश्यले संसदीय समिति गठन गर्न माग गर्दै आइरहेको छ। तर सरकार, एमाले, माओवादी, रास्वपालगायतका पार्टीले रविजी ‘निर्दोष’ भएको दाबी गर्दै समिति गठन गर्न अस्वीकार गर्दै आइरहेका छन्। सरकार र कांग्रेसको यही अडानको कारणले हिउँदे अधिवेशन पनि आकस्मिक रूपमा अन्त्य गरिएको थियो भने अहिलेको बजेट अधिवेशनमा त झडपकै दुःखद परिदृश्य सिर्जना भएको छ। मानौँ, सरकार, एमाले, माओवादी, रास्वपाले दावी गरे जस्तै रविजी ‘निर्दोष’ हुनुहुन्छ भने छानबिन समितिप्रति किन आपत्ति? जसरी रविजी र रास्वपाका नेता-कार्यकर्ताको छानबिन समितिप्रति नै आपत्ति छ, दोषी भएको त्यही आधारमा नै पुष्टि हुन्छ। होइन भने छानबिन समिति गठन गर्न ...
नीतिगत तहमा हुने भ्रष्टाचारको नमूनाः गिरिबन्धु टि-स्टेटको जग्गा सट्टापट्टा

नीतिगत तहमा हुने भ्रष्टाचारको नमूनाः गिरिबन्धु टि-स्टेटको जग्गा सट्टापट्टा

–गगन थापा– झापाको गिरिबन्धु टि-स्टेटको जग्गाका सट्टापट्टा गर्ने सन्दर्भमा तत्कालीन मन्त्रीपरिषदले २०७८ वैशाख १३ गते गरेको निर्णय र त्यससंग सम्बन्धित काम कारवाहीका सम्बन्धमा सर्वोच्च अदालतले गरेको फैसला ऐतिहासिक छ । फैसलाले गिरीबन्धु टी-स्टेट लगायताका हदबन्दी छुट पाएका सरकारी तथा सार्वजानीक जग्गामा नजर गाडेर बसेकाले नजर बन्द गरिदिएको छ। सम्मानित अदालतले २०७८–०१–१३ को मन्त्रीपरिषदको निर्णयलाई “सर्वथा अनुचित, अपरिपक्व र उधारो शर्तयुक्त” निर्णयको संज्ञा दिँदै सो निर्णय खारेज गरेको छ । यसले तत्कालीन सरकारले जबरजस्ती ढङ्गले गरेको निर्णय र कानुन संशोधन कति गलत र वदनियतपूर्ण थियो भन्ने पुष्टि त गरेको छ नै नीतिगत बाटोबाट हुने भ्रष्टाचारको उदाङ्गो पार्दिएको छ । उक्त निर्णय अनुचित र वदनियतपूर्ण भएकोले यस्तो निर्णय गर्ने गराउने गलत नै हुन भन्नेमा अब द्विविधा भएन। अतः यस्तो वदनियत राखेर निर्णय गर्ने...